T.C. Başbakanlık Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığına
Amsterdam, 20 Şubat 2013
Sayın Başkan,
Hollanda Hükümeti 1998 yılında almış olduğu bir kararla yeni önceliğinin yabancıların entegrasyonu olduğu açıklamış, bu politikasını uygulamaya geçirmek üzere 2004 yılında ilkokullarla ilgili yasada değişiklik yapılarak diğer dillerde eğitim için mali desteğini kesmiştir. Bu tarihten sonra göçmen işçilerin anadil eğitimi Hükümet tarafından desteklenmemiştir. Ancak Hükümet yabancı dillerde eğitimin yasaklanmadığını da belirtmiştir.
Hollanda Eğitim Bakanlığınca 1970 yılında Kendi Dilinde Eğitim ve Kültür (OECT) kuralı çerçevesinde, göçmen çocuklarına okul saatleri dışında anadil eğitimi verilmesi ve bu derslerin masraflarının Bakanlıkça karşılanması kararlaştırılmıştır.
Bu karar 1974 yılında okullarda uygulamaya başlanmıştır. Bu uygulama ile göçmenlerin ülkesine geri döndüğünde dil ve kültürüne yabancı olmamasını sağlamak amaçlanmıştır.
OECT’de 1980 yılı başlarında değişikliğe gidilmiş, ders süreleri okul saatleri içine alınmış ve en fazla 2.5 saat olarak düzenlemiştir. Zaman içerisinde bunun ne kadar önemli olduğu, çocukların aile içinde kendinden daha emin ve kendini bilen öğrenciler oldukları görülmüştür. Bunun neticesinde OECT ilkokul eğitimi içerisinde hak olarak kabul edilmiştir.
Bu süreçte anadil eğitiminin Hollandaca öğreniminin de gelişmesine katkı sağladığı gözlemlenmiştir.
OECT öğretmenlerinin statüleri açık bir biçimde belirlenmemiştir. Bu durumda OECT öğretmenleri ile Hollandalı öğretmenlerin birlikte çalışmaları mümkün olmamıştır. OECT öğretmenlerinin statülerindeki belirsizlik öğrencileri de olumsuz etkilemiştir.
Bu sürtüşme 1995 yılında OECT’nin kaldırılmasıyla sonuçlanmıştır. OECT’nin yerine OALT (Yabancıların Dil Eğitimi) getirilmiştir. OALT’ın politikası ve bu politikanın uygulanma sorumluluğu 1 Ağustos 1999 tarihinde yerel yönetimlere bırakılmıştır. Her belediye kendi OALT planını hazırlamış, bunu öğrenci velileriyle hazırladıkları toplantılarla görüşmüş, onların dilekleri de göze alınmıştır.
OALT çeşitli şekillerde uygulamaya geçirilmiştir. 1- 4 sınıflar okul saatleri içerisinde, daha büyük sınıflar da okul saatleri dışında eğitime başlanmıştır.
Bu uygulama ancak 2004 yılına kadar devam etmiştir.
2004 yılından bu yana Türkçe anadil derslerinin ilkokullarda tekrar verilebilmesi için sivil toplum örgütlerinin çok önemli çalışmaları olmuştur. Bununla birlikte bu çalışmalar anadil derslerinin sürdürülebir bir program kapsamında devamını sağlamaya yeterli olmamıştır. Bugün anadil eğitimi az sayıda sivil toplum örgütlerinin çabalarıyla, az sayıda okulda ve bazı cami derneklerinde verilmeye çalışılmaktadır. Bu çabalar eğitim biliminin dışında kalmaktadır.
Avrupa’da Türk kökenlilerin oluşturduğu hükümet dışı kuruluşlar (NGO), Türkiye AB Ortaklık Hukuku başta olmak üzere, uluslararası hukuktan doğan haklarımızın takipcisi ve savunucusu olmuştur. Hollanda Türkiyeli İşçiler Birliği (HTIB) bu mücadelede her zaman öncü konumda olmanın gayreti içinde olmuştur.
HTIB anadil eğitimini temel insan hakları arasında görmektedir. HTIB 24 Ekim 2012 tarihinde Türkçe anadil derslerinin ilkokullarda ücretsiz olarak yeniden öğretilmesini sağlamak amacıyla yasal süreci başlatmıştır.
Bu hukuk mücadelesini Avukat Nazmi Türkkol ve Avukat Fadime Kılıç ile birlikte vereceğiz.
Hollanda Eğitim, Kültür ve Bilim Bakanlığı’na 24 Ekim 2012 tarihinde yaptığımız başvuruyu Bakanlık, Devlet Sekreteri Sander Dekker’in imzasıyla 26 Kasım 2012 tarihinde yanıt vermiştir. Bakanlığın bu yanıtına karşı dava açmak için çalışmalarımız bugüne kadar devam etmiştir. Avukatlarımız dava dilekçemizi tamamlamıştır. Dava 21 Şubat Dünya Anadilleri Gününde (yarın) açılacaktır.
Dava dilekçemiz;
ü Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmesi,
ü Birleşmiş Milletler Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının Korunmasına Dair Sözleşme,
ü Avrupa Konseyi Göçmen İşçilerin Hukuki Statüsü Hakkında Avrupa Sözleşmesi
ü İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşmeye Ek Protokol
ü 77/486 sayılı Avrupa Toplulukları Konseyi’nin 25 Temmuz 1977 tarihli Direktifine
dayandırılmış.
Dava için Avukatlarımız fedakarlık göstermişler ve toplam 28 000.- avroluk bir bütçe çıkarmışlardır.
Bugüne kadar kendi imkanlarımız ile …………avro temin etmeyi başardık.
Bu sürecin başarıyla sürdürülmesi için Başkanlığınızın mali desteğine ihtiyaç duyulmaktadır.
2004 yılından bu yana çocuklarımızın eğitimi konusundaki bu en büyük ve en önemli projeye mali destek sağlayacağınızı ümit ediyoruz. Yanıtınızın olumsuz olması halinde arayışlarımızı sürdüreceğiz. Bu amaçla yanıtınızı kısa sure içerisinde bildirmeniz bizleri memnun edecektir.
Saygılarımla,
Mustafa Ayrancı
HTIB Genel Başkanı